KYK Yurtlarında Beslenme & Gençlik ve Spor Bakanı'na Sorular

Sevgili dostlar;

Uzun zamandır kaleme almak gerek dediğim bir konuyu paylaşacağım sizlerle bu yazıda.

Üniversitede okuyan gençlerimizin barınma ile beraber yaşadığı bir diğer önemli kriz: Beslenme

Beslenme, her bireyin sağlıklı gelişimi ve yaşam kalitesi için temel bir gereksinim. Ancak, Türkiye de dahil olmak üzere çok sayıda ülkede hala birçok yurttaş beslenme yetersizliği ve açlıkla mücadele ediyor. Bu durum da özellikle çocukların sağlığı, fiziksel ve zihinsel gelişimi üzerinde olumsuz etkilere yol açıyor. Ayrıca yapılan çalışmalar, yetersiz ve dengesiz beslenen öğrencilerin dikkat sürelerinin kısaldığını, algılamalarının azaldığını, öğrenmede güçlük ve davranış bozuklukları çektiklerini, okul devamsızlık sürelerinin uzadığını ve okul başarılarında azalma olduğunu ortaya koyuyor.

Ülkemizde son iki yıl içinde gıda fiyatlarında 4 katı aralığında bir artış gerçekleşti, sadece 2023 yılı Ocak-Temmuz ayları arasında gıda fiyatları %50 oranında arttı. Türkiye’de yurttaşların yeterli ve dengeli beslenememesinin başında ekonomik sebepler geliyor. Yıllardır uygulanan yıkıcı politikalar ciddi bir gıda krizine yol açtı. İçerisine sürüklendiğimiz gıda krizinden en çok da öğrenciler etkileniyor.

Çok sayıda öğrencinin zehirlenmesine yol açan KYK yurtlarındaki küflü yemekleri görmezden gelen Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Osman Aşkın Bak “Bakanlık yurtlarında barınan öğrencilere ulusal ve uluslararası gıda mevzuatına uygun, yeterli ve dengeli beslenmelerine katkı sağlayıcı çeşitlilik ve miktarda, kaliteli, besin değeri yüksek ve güvenli gıda sunumu sağlanmaktadır.” demiş. Sayın Bakan, Bakanlığının Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü 2018-2022 Stratejik Planı Tablo 2 Mevzuat Analizinde "Güvenli gıda hazırlanması ve sunumu ile ilgili olarak iller bazında diyetisyen ve gıda mühendisi ihtiyacı bulunmaktadır." tespiti yapılıp "Yemek hizmetlerinin kalitesini ve güvenilirliğini sağlamaya yönelik idari tedbirlerin alınması" ihtiyaç olarak belirtildiğinden bihaber anlaşılan. Aynı planın 4.1 Amaç/Hedef Kartları bölümünde "Diyetisyen ve Gıda Mühendisi bulunmaması "bir risk olarak gözüküyor. Güvenli gıda hazırlanması ve sunumu ile ilgili olarak diyetisyen ve gıda mühendisi görevlendirilen il sayısı 2018 de 81 iken 2019, 2020, 2021 ve 2022 de "-", küçük işletmelerde kurum onayı alınarak çalıştırılan gıda mühendisi oranı 100% iken 2019, 2020, 2021 ve 2022 de yine "-" olarak gösteriliyor. "Maliye Bakanlığı tarafından verilecek ödenek miktarının hedeflenen öğrenci sayısını karşılamaması" da bir başka risk olarak yer alıyor.

Burada Sayın bakana şu 6 soruyu cevaplaması için tekrar sormakta fayda var.

Soru 1- Bakan Sunuşu kısmında imzanız bulunan Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü 2018-2022 Stratejik Planını incelediniz mi?

Soru 2- İncelediyseniz bahsi geçen bu plandaki verilere bakıp yurtlarınızda konaklayan öğrenci arkadaşlarımızın yeterli ve dengeli beslenmelerine katkı sağlayıcı çeşitlilik ve miktarda, kaliteli, besin değeri yüksek ve güvenli gıdaya ulaştığı kanısına nasıl vardınız?

Soru 3- Planda risk olarak gösterilen Gıda Mühendisi bulunmaması konusunda 81 il için kadro talebinde bulundunuz mu? Bulunduysanız ne cevap aldınız? Yok bulunmadıysanız ne zaman bulunmayı düşünüyorsunuz?

Soru 4- Planda 2018 yılında 100% olan küçük işletmelerde kurum onayı alınarak çalıştırılan gıda mühendisi oranı 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarında "-" olarak gözüküyor. 2023 için bir bilgimiz yok ama 2024 yılında da tekrar 100% olması için bir eylem planınız var mı?

Soru 5- Maliye Bakanlığı tarafından verilecek ödenek miktarının hedeflenen öğrenci sayısını karşılamaması riski konusunda ne gibi yol haritanız bulunuyor? Maliye Bakanlığı ile görüşüp ödeneğin artmasını mı sağlayacaksınız? Yoksa öğrenci sayısı hedefinizi mi düşüreceksiniz?

Soru 6- Ülkedeki gıda enflasyonunu göz önüne alırsak sizce de Maliye Bakanlığı'nın ödenek azlığı ile son zamanlarda yurt yemekhanelerinde yaşanan gıda güvenliği problemleri arasında bir bağlantı yok mu?

Türkiye'de beslenme yetersizliği sorunu, yurttaşların sağlığı üzerinde ciddi etkilere sahip. Bu sorunun çözülmesi, sağlıklı ve başarılı bir neslin yetişmesi için elzem. Genel olarak gençlerin yağ tüketimi, toplam kalori tüketimlerinin %25 ila %35’ine denk gelmeli. Proteinler günlük kalori alımının %10 ila %30’unu, karbonhidratlar ise %45 ila %65’ini oluşturmalı. Tek tip özellikle karbonhidrat ağırlıklı beslenme başta obezite ve diyabet olmak üzere birçok hastalığa neden olmakta. Bugün yurttaşların yeterli ve dengeli beslenmeleri için harcanmayacak bütçenin kat be kat fazlası yarın onların sağlık harcamaları için kullanılacak. Beslenmenin temel bir hak olduğu hatırlanmalı, kamu kurumları sorumluluklarını yerine getirmeli.

Ülkenin Gençlik ve Spor Bakanının gençlerin barınma ve konforlu yaşama hakları başta olmak üzere çok sayıda öğrencinin zehirlenmesine yol açan kredi yurtlar kurumu yurtlarındaki yemekleri de görmezden gelmesi kabul edilemez. Bir başka kabul edilemeyecek şey de, barınma ve gıda krizinin derinleştiği bu dönemde muhalefet partilerinin bu önemli meselenin yeterince takipçisi olmaması ve çözüm talep etmemesi.

Seçim gündemi içerisinde unutulmayıp yeni dönem başlamadan gerekli önlemlerin ve düzenlemelerin alınması dileğiyle…

Dostlukla & Dayanışmayla

22.01.2023 - Yenigün Gazetesi