İhracattan Dönen Ürünler

Uzun zamandır yazmak istediğim bir konu idi ihracattan dönen ürünler. Gerçi Yenigün TV’de sunduğum Mevzu Gıda isimli programımda geçtiğimiz haftalarda TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Sevgili Dr. Hakan Çakıcı ile de konuştuk. Lakin bu köşede Türkiye’nin ihraç ettiği gıda ürünlere, yaşanan ihracat sorunlarına, gümrükten dönen ürünlerin akıbetine ve Türkiye’nin bu konudaki itibarı üzerine kısa da olsa değinmenin iyi olacağı kanaatindeyim. Programı izlemek isterseniz Yenigün TV YouTube hesabından ulaşabilirsiniz dostlar.

Ülkemiz zengin tarımsal kaynakları ve coğrafi avantajlarıyla öne çıkan bir ülke ve dört bir yanında üretilen gıda ürünleri, yurtdışında geniş bir pazar da bulmakta. Türkiye, tarım ve gıda ürünleri ihracatında geniş bir yelpazeye sahip. Başta meyve ve sebze olmak üzere, fındık, zeytinyağı, kuru meyveler, baklagiller ve bal gibi birçok ürün dünya pazarlarına sunuluyor. Örneğin, Türk fındığı dünya fındık üretiminin büyük bir kısmını karşılıyor ve Avrupa ülkeleri bu ürünün en büyük alıcıları arasında yer alıyor. Aynı şekilde, zeytinyağı, kuru kayısı ve kuru incir gibi ürünler de yurtdışında yüksek talep görüyor.

Avrupa Birliği, gıda güvenliği konusundaki sorunları hızlı bir şekilde tespit etmek ve gerekli önlemleri almak amacıyla RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed) adlı bir sistem kullanıyor. Bu sistem sayesinde, Avrupa pazarına giren gıda ürünlerinde tespit edilen sorunlar anında bildiriliyor ve gerekli önlemler alınıyor. Türkiye’den ihraç edilen ürünlerde de RASFF sistemi üzerinden sıklıkla bildirimler yapılıyor. Bu bildirimler, Türkiye’deki üreticilere ve ihracatçılara, ihracat standartlarını iyileştirme konusunda önemli geri bildirimler de sunuyor.

En yaygın geri dönme sebepleri olarak; pestisit kalıntıları, mikrobiyolojik bulaşmalar, yasaklı maddeler, etiketleme hataları, beyan edilmeyen içerik, yabancı madde ve ambalaj sorunları geliyor.

İhracattan dönen ürünlerin akıbeti de herkesin kafasında bir soru işareti yaratan önemli bir konu. Bu ürünlerin geri dönmesinin ardından ne yapılacağı konusunda elbette belirli prosedürler bulunuyor. Genellikle, geri dönen ürünler mevzuatına uygun olan başka ülkelere gönderilebilir, mevzuatımıza uygunsa iç pazarda değerlendirilebilir, ikisi de uygun değilse imha edilir. Ancak burada en önemli nokta şeffaflık. Gümrükten geri dönen ürünlerin yönetimi, sadece ticari etkileri değil, aynı zamanda etik ve sağlık standartları açısından da kritik bir öneme sahip.

Gıda ihracatında yaşanan bu sorunlar ve geri dönen ürünler, Türkiye’nin uluslararası arenadaki itibarını ne yazık ki olumsuz etkiliyor. İhraç edilen ürünlerin sürekli olarak geri dönmesi, Türkiye’nin gıda güvenliği ve kalite standartlarına uyum konusunda zayıf olduğu algısını yaratıyor. Bu nedenle, Türkiye’nin ihracat süreçlerinde daha titiz ve dikkatli olmalı. Üretimden ambalajlamaya, taşımadan kalite kontrolüne kadar her aşamada uluslararası standartlara uygun hareket edilmeli.

Toparlayacak olursak, Türkiye, gıda ürünleri ihracatında büyük bir potansiyele sahip. Ancak, bu potansiyelin tam anlamıyla değerlendirilmesi için kalite kontrol ve hijyen standartlarına sıkı bir şekilde uyulması gerekir. İhracat süreçlerinde yaşanan sorunların ve geri dönen ürünlerin sebeplerinin iyi analiz edilmesi, bu konularda gerekli önlemlerin alınması ve iyileştirme çalışmalarının yapılması, Türkiye’nin uluslararası itibarını artıracaktır.

Sonuç olarak, ihracat ve iç piyasa süreçlerinde gümrükten dönen ürünlerin yönetimi, birçok açıdan dikkat gerektiren bir konu. RASSF sistemi, mikotoksinler, pestisitler ve etik kaygılar doğrultusunda yapılacak düzenlemeler, bu sürecin hem verimli hem de güvenli bir şekilde yürütülmesini sağlar. Ticaretin şeffaflığı ve tüketici sağlığının korunması, bu denetimlerin ve düzenlemelerin başarıyla uygulanmasına bağlı. Unutulmamalıdır ki, kaliteli, sağlıklı ve güvenli gıdaya ulaşmak hem yurtiçinde hem de yurtdışında yaşayan herkesin hakkı.

Dostlukla & Dayanışmayla

05.08.2024 - Yenigün Gazetesi